I. Obszar specjalnej ochrony ptaków OSO - Ostoja Rogalińska (PLB 300017) zajmujący ogółem powierzchnię 21 763,12 ha, z czego na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Piaski zajmuje on 120,47 ha.
             Na gruntach administrowanych przez Nadleśnictwo Piaski znajdują się dwa obszary sieci NATURA 2000.
Dane dotyczące całego obszaru.

• Charakterystyka obszaru

Obszar leży na Nizinie Wielkopolskiej, na południe od Poznania. W części północnej zajmuje powierzchnię Wielkopolskiego Parku Narodowego, położonego na Pojezierzu Wielkopolskim, w krajobrazie polodowcowym, o bardzo zróżnicowanej rzeźbie terenu, na lewym brzegu Warty. Znajduje się tutaj 12 jezior – głównie eutroficznych (m.in. jezioro Łódzkie, Dymaczewskie, Witobelskie, Góreckie, Rosnowskie), a najwyższym wzniesieniem moreny czołowej (132 m n.p.m.) jest Osowa Góra. Występuje tu część najdłuższego w Polsce ozu Bukowsko-Mosińskiego oraz wydmy, rynny i głazy narzutowe.
Większą część powierzchni ostoi pokrywają drzewostany sosnowe (70%) z domieszką dębu, świerka, brzozy, grabu i lipy. W pobliżu jezior i rzek, na terenach wilgotnych, występują łęgi wiązowo-jesionowe; tereny bagienne zajmują lasy z olszą czarną, a zarośla łozowe tworzy wierzba i kruszyna.
W okolicy jeziora Wielkomiejskiego znajduje się cenny kompleks łąkowo-torfowiskowy na kredzie jeziornej z roślinnością kalcyfilną. Część południowa obszaru leży w granicach Rogalińskiego PK, po obu brzegach Warty, na terenie Kotliny Śremskiej. Obszar zajmuje tu fragment doliny Warty, gdzie rzeka meandrując utworzyła na terasie zalewowej liczne starorzecza. Otaczają je łąki i bagna. W dolinie rzecznej zachowały się płaty lasów łęgowych (w tym zagrożonych w skali kraju łęgów wierzbowych i topolowych), a na wyższych terasach kompleksy grądów.
Osobliwością jest grupa ponad 1400 dębów o obwodach od 2 do 9,5 m; najstarsze kilkusetletnie (w tym 3 okazy liczące ponad 500 lat każdy – w parku w Rogalinie); 45 drzew jest martwych; występująca tu populacja kozioroga dębosza, żerując na dębach niszczy je. Większą część obszaru pokrywają lasy, duży jest też udział gruntów ornych.

• Wartość przyrodnicza i znaczenie

W granicach obszaru występuje 28 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 3 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCKZ). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji kani rudej i czarnej, nieregularnie gnieździ się batalion. Gęś zbożowa zimuje w liczebności około 8 000 osobników tj. ponad 1% populacji szlaku wędrówkowego. Bogata flora roślin naczyniowych – około 1 100 gatunków oraz 364 gatunki grzybów wyższych.
Stanowiska rzadkich i zagrożonych gatunków roślin m.in. sasanki otwartej (Pulsatilla patens), staroduba łąkowego (Ostericum palustre), goździka sinego (Dianthus caesius). Bogate zasoby zagrożonych w Wielkopolsce: kłoci wiechowatej (Cladium mariscus) i pełnika europejskiego (Trollius europaeus).
Liczne gatunki chronionych bezkręgowców m.in. jelonek rogacz (Lucanus cervus) i kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo). Znajduje się tu skupisko starych dębów rosnących na terenach zalewowych; nagromadzenie licznych, dobrze zachowanych, zróżnicowanych starorzeczy i innych naturalnych form fluwialnych związanych z działalnością rzeki Warty.Obszar posiada wybitne walory krajobrazowe.

• Charakterystyka siedliskowa

Występuje tu 6 typów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej – za kodem siedliska podano ich udział powierzchniowy:
— niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, kod 6510: 15%
— grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, kod 9170: 2%
— ziołorośla górskie i nadrzeczne, kod 6430: 1%
— łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, olsy źródliskowe, kod 91E0: 1%
— ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, kod 6120: poniżej 1%
— zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, kod 6410:poniżej 1%.


Fot.M.Rybacki

• Ptaki z Załącznika II Dyrektywy Ptasiej:

1. batalion – Philomachus pugnax
2. bielik – Haliaeetus albicilla
3. błotniak stawowy – Circus aeruginosus
4. błotniak zbożowy – Circus cyaneus
5. błotniak łąkowy – Circus pygargus
6. bocian czarny – Ciconia nigra
7. bocian biały – Ciconia ciconia
8. bąk – Botaurus stellaris
9. bączek – Ixobrychus minutus
10. derkacz – Crex crex
11. dzięcioł czarny – Dryocopus martius
12. dzięcioł średni – Dendrocopos medius
13. gąsiorek – Lanius collurio
14. gęś białoczelna – Anser albifrons
15. kania czarna – Milvus migrans
16. kania ruda – Milvus milvus
17. kropiatka – Porzana porzana
18. lerka – Lullula arborea
19. muchołówka mała – Ficedula pavra
20. orlik krzykliwy – Aquila pomarina
21. ortolan – Emberiza hortulana
22. pokrzewka jarzębata – Sylvia nisoria
23. rybitwa czarna – Chlidonias niger
24. rybitwa rzeczna – Sterna hirundo
25. świergotek polny – Anthus campestris
26. trzmielojad – Pernis apivorus
27. zimorodek – Alcedo atthis
28. żuraw – Grus grus

• Zagrożenia

Przyroda obszaru jest zagrożona ze względu na bliskość aglomeracji Poznania i jego przemysłu, silną presję turystyczną i rekreacyjną, lokalizowanie elektrowni wiatrowych, penetrację siedlisk, zmianę stosunków wodnych, zanieczyszczenie wód, zasypywanie starorzeczy, wycinanie lasów łęgowych. Problemem jest również zalesianie łąk, pastwisk oraz torfowisk i bagien, a także usuwanie martwego drewna z lasu.
Głównym problemem jest budownictwo rekreacyjne oraz lokalizacja i eksploatacja składowisk odpadów, miejsca zrzutów ścieków i hałas.

II. Specjalny obszar ochrony siedlisk OZW - Rogalińska Dolina Warty, zajmujący ogółem powierzchnię 14 753,62 ha, z czego na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Piaski zajmuje on 120,47 ha.

Dane dotyczące całego obszaru

• Charakterystyka obszaru

Obszar obejmuje fragment pradoliny Warty na południe od Poznania, z unikalnym krajobrazem, gdzie rzeka meandrując utworzyła na terasie zalewowej liczne starorzecza i zastoiska. Otaczają je łąki i bagna. W dolinie zachowały się płaty lasów łęgowych (w tym zagrożonych w skali kraju łęgów wierzbowych i topolowych), a na wyższych terasach kompleksy grądów. Większą część obszaru pokrywają lasy, duży jest też udział gruntów ornych. Charakterystyczną cechą obszaru jest położona w części północnej obszaru, poza granicami zasięgu Nadleśnictwa Piaski, grupa ponad 1400 okazałych starych dębów o obwodach od 2 do 9,5 m; najstarsze liczą kilkaset lat (w tym 3 okazy liczą ponad 500 lat każdy – w parku w Rogalinie).

• Wartość przyrodnicza i znaczenie

W obszarze nagromadzone są liczne, dobrze zachowane i silnie zróżnicowane starorzecza, łąki, łęgi i inne naturalne formy fluwialne związane z działalnością rzeki Warty. Stwierdzono tu występowanie 9 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Obszar obejmuje największe skupisko pomnikowych dębów w Europie. Występuje tu 5 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej; szczególne znaczenie ma tu ostoja dla ochrony rzadkich bezkręgowców – kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo) i pachnicy dębowej (Osmoderma eremita).

• Charakterystyka siedliskowa

Występuje tu dziewięć typów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej – za kodem siedliska podano ich procentowy udział:
— niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, kod 6510: 20%
— łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Ficario-Ulmetum, kod 91F0: 10%
— starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, kod 3150: 5%
— ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, kod 6120: 5%
— ziołorośla górskie i nadrzeczne, kod 6430: 3,5%
— łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, olsy źródliskowe, kod 91E0: 2%
— zalewane muliste brzegi rzek, kod 3270: 1%
— zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, kod 6410: 1%
— wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, kod 2330: 0,1%.

• Zagrożenia

Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczanie wód, wycinanie lasów łęgowych, zamieranie dębów w efekcie żerowania kozioroga dębosza.

• Status ochrony

Obszar w większości położony na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego z rezerwatami przyrody: Krajkowo i Goździk Siny w Grzybnie (poza granicami Nadleśnictwa Piaski).